ที่ประเทศไฮติในแถบทะเลแคริบเบียน ซอมบี้คือ “ศพเดินได้” เป็นชีวิตที่สมบูรณ์แบบอีกรูปแบบด้วย สำหรับผู้เชื่อ วูดู (Voodoo) ซอมบี้คือศพที่คืนชีพผ่านทางมนตร์ดำหลังจากพลังเทพเจ้างูเข้าร่างศพซึ่งตอนนี้เป็นซอมบี้ไปแล้วก็ถือว่าเป็นมนุษย์คนหนึ่งเช่นกัน แต่พูดไม่ได้ ไร้เจตจำนง หรือวิจารณญาณ สามารถเคลื่อนไหวได้เองโดยอัตโนมัติเช่นเดิน หรอืทำตามคำสั่งง่ายๆ แต่คล้ายตกอยู่ในภวังค์ หรือหลับไม่รู้ตัว
ดังนั้น “ศพเดินได้” น่าจะเป็นคำตอบชัดเจนของซอมบี้
เราไม่ทราบที่มาของความเชื่อเกี่ยวกับซอมบี้ แต่แม้จะหาต้นกำเนิดไม่พบ ก็ค่อนข้างแน่ชัดว่ามาจาความเชื่อทางศาสนาที่สืบทอดกันมา และ คติชาวบ้านในแอฟริการตะวันตกที่ชาวไฮติเดินทางมาสู่โลกใหม่ในฐานะทาส
แม้ชาวไฮติที่มีการศึกษาและชาวตะวันตกจะมองว่าซอมบี้เป็นเพียงสิ่งมีชีวิตในจินตนาการ คล้ายมนุษย์หมาป่าแห่งโรมาเนีย หรือ ภูติจิ๋วของชาวไอร์แลนด์ แต่ชาวไฮติส่วนใหญ่เชื่อกันว่ามีจริง จึงไม่ค่อยมีใครกล้าท้าทายข้อห้ามของวูดูที่ห้ามพูดถึงซอมบี้ แม้กระทั่งกฎหมายไฮติก็ยอมรับคำว่า zombification (การทำซอมบี้)
ดร.ลามาร์ค ดูยอน (Lamarque Douyon) จิตแพทย์ในเมือง Portau-Prince เมืองหลวงของไฮติ ศึกษาปรากฎการณ์ซอมบี้มานานเกือบ 20 ปี ขณะที่แพทย์ในไฮติหลายคนไม่ยอมดูแลรักษาคนไข้ซอมบี้ (เพราะต้องห้ามด้วยคำสั่งวูดู) แต่ ดร.ดูยอนใช้วิทยาศาสตร์ความเข้าใจ และการอุทิศตัวให้แก่มนุษยธรรม นำหน้าความกลัวและความเชื่อด้านไสยศาสตร์ ให้การรักษาคนไข้ซอมบี้เป็นจำนวนมาก ดร.ดูยอนเชื่อว่าเขาสามารถคลี่คลายความลึกลับที่รายล้อมซอมบี้ได้แล้ว
การทำหรือการสร้างซอมบี้เกี่ยวข้องกับชีวเคมีพื้นๆ และตำรายาแผนโบราณของชาวบ้าน ดร.ดูยอนอ้างว่าการสร้างซอมบี้จากคนธรรมดา ก็แค่มอมยาไม่ให้รู้ตัว จริงๆ แล้วการสร้างหรือทำซอมบี้โดยทั่วไป เป็นการลงโทษตามคำสั่งตัดสินของศาลวูดู ดังนั้นชาวไฮติส่วนหนึ่งจึงไม่พยายามแสวงหาความยุติธรรมโดยการใช้บริกของศาลวูดู แต่อีกส่วนหนึ่งกลับหันไปพึ่งศาลวูดูเพราะเห็นว่าระบบกฎหมายไฮติรับใช้เฉพาะคนรวยๆ ชาวไฮติส่วนมากใช้บริการศาลวูดูเพื่อใช้ช่วยแก้ไขปัญหาตั้งแต่เรื่งอที่เกี่ยวกับทรัพย์สิน ไปจนถึงความคับข้องใจส่วนตัว เมื่อหันไปพึ่งศาลวูดู ก็อาจจะมีคนใดโดนศาลวูดูลงโทษให้เป็นซอมบี้ เช่นเดียวกับที่ศาลส่วนใหญ่ในโลกลงโทษหรือจำคุกผู้กระทำผิด
ดร.ดูยอนเปิดเผยวิธีทำคนธรรมดาให้กลายเป็นซอมบี้ว่า เริ่มด้วยการให้คนนั้นดื่มกินยาพิษชนิดหนึ่งในหลายชนิด ชนิดแรกคือ Tetrodotoxin ซึ่งสกัดจากเนื้อปลาปักเป้าในตระกูล Tetradontidae ผสมกับซากเนื้อคางคกในสัดส่วนที่พอเหมาะ ยาตัวที่ 2 เป็นผักซึ่งปรกติแล้วไม่ใช้รับประทานเป็นอาหาร เรียกกันว่า แตงกวาซอมบี้ พิษจากผักชนิดนี้จะทำให้กระบวนการสันดาปช้าลง จนถึงจุดที่ทำให้ดูคล้ายกับว่าคนกินตายไปแล้ว นอกจากนี้ มียาอีกตัวหนึ่งซึ่ง ดร.ดูยอน บอกว่ายังไม่ทราบว่าเป็นยาอะไร แต่รู้จักกันดีในหมู่พ่อมดหมอผีวูดู มีฤทธิ์ทำให้คนที่ดูคล้ายเข้าขั้นโคม่ากลับมามีกระบวนการสันดาปเป็นปรกติ และร่างกายสามารถทำหน้าที่ได้ตามปรกติ
เมื่อจัดการให้ยาพิษแก่เหยื่อ ไม่นานเหยื่อจะดูเหมือนคนตาย ครอบครัวไม่รู้ว่าจริงๆ แล้วเหยื่อยังไม่ตาย เมื่อเข้าใจว่าตายไปแล้วก็เอาไปฝัง หลังจากคืนชีพเป็นซอมบี้ก็กลับไปบ้านด้วยอาการสับสน มึนงง ซึม นี่คือที่มาของซอมบี้หรือ “ศพเดินได้”
ประเพณีทำศพและฝังศพของชาวไฮติเหมือนเป็นใจให้การทำซอมบี้ยังมีอยู่ในประเทศเล็กๆ แห่งนี้ ตามประเพณี ญาติมิตรของเหยื่อจะถูกขอร้องให้ออกจากสุสานก่อนที่จะทำพิธีฝังจริงจะเริ่มขึ้น จึงเปิดโอกาสให้มีการทำมิดีมิร้ายหรือผิดกฎหมายกับเหยื่อได้ ศพจึงอาจถูกสับเปลี่ยน ลักพา ทำให้ฟื้นคืนสติ และอื่นๆ โดยไม่มีใครจับได้ (Maurer & Maurer, op. cit., pp 65-66)
INFO: http://bicycle2011.com
